30ste etappe: Laatste stappen in Groningen, eerste voet in Friesland – deel I

De milde herfst is voorbij; het is de eerste dag in december. Bij vertrek naar Groningen voor het vervolg van de voettocht is het nog donker, het regent en het is koud. Ik probeer in de trein nog wat te slapen en sluit mijn ogen. Nog een paar dagen. Wie weet wordt er hard gebonsd op de achterdeur…. Hoor wie klopt daar kinderen? Het is een vreemdeling zeker; ik zal eens even vragen naar zijn naam….

In Rotterdam, in de kiosk koop ik een krant, en een kopje koffie. Het nieuws wordt gedomineerd door de onzekerheid over de toekomst van de Europese samenwerking, de gemeenschappelijke Europese munt en de schuldencrisis. De spiegel van dat Europese politieke en bestuurlijke gehannes is het al maandenlang aanslepend conflict bij de Amsterdamse Betaald Voetbal Organisatie Ajax.

Volgende week, wanneer ik van Buitenpost op weg ga naar Heereveen, zal in Brussel de top der toppen moeten plaats vinden. Tijdens die Top, een bijeenkomst van 27 staatshoofden en regeringsleiders, moet in één keer een oplossing worden gevonden voor de Europese schuldencrisis door middel van een miljardengroot noodfonds en er moet een heldere en eenvoudige structuur komen die in alle 17 eurolanden de stabiliteit garandeert van de gemeenschappelijke munt. Dat laatste kan alleen door het gezag over de begrotingen van de verschillende landen te uniformeren en te centraliseren. Sommigen willen dat dit laatste zal gebeuren door het Internationaal Monetair Fonds en anderen voorzien een leidende rol door de Europese Commissie. Niemand spreekt, zo valt me op in de krant, over het organiseren van politieke macht over banken en speculanten, over de wezenlijke kracht van Europa: de regionale, culturele en godsdienstige verschillen. Ik vermoed dat al die woorden over de top der toppen en de ultieme oplossing voor Europa, het vertrouwen van de burgers in de huidige samenwerking alleen maar verder zal ondermijnen. Het kan namelijk zo niet worden opgelost.

De huidige Europese samenwerking is ontstaan na de Tweede Wereldoorlog, met de noodzaak van wederopbouw als drijvende kracht achter de economische groei. Die fase in de Europese geschiedenis is nu voorbij, zowel economisch als politiek, en het alternatief durft niemand nog te verwoorden. Toch is dat niet zo ingewikkeld; het vraagt alleen wat moed.

Ik zal, zodra ik daartoe de tijd heb en in ieder geval aan het einde van de voettocht mijn ideeën hierover noteren. Onderweg zal ik op verschillende momenten met mijn gasten hierover spreken neem ik me voor… Zachtjesaan sukkel ik weer even weg; nog even en het heerlijk avondje is gekomen, vol verwachting klopt ons hart…

In Amersfoort ontmoet ik in de trein mijn gast voor vandaag. Pieter Paul Slikker, campagne-coördinator van de PvdA. We rijden met de trein naar Groningen en gaan vandaar te voet naar Lutjegast. Vanuit Groningen nemen we een busje naar Aduard, net voorbij de stadsgrens. Het regent zachtjes wanneer we in de plaatselijke supermarkt wat proviand inslaan en de weg vragen.

We moeten, zegt een oude dame, over een brugje langs het kanaal. Dan komen we vanzelf wel in Lutjegast. Het brugje is gauw gevonden; het van Starckenborgkanaal ook. Het kanaal is in 1923 in gebruik genomen door de toenmalige koningin Wilhelmina. Je kunt je haast niet voorstellen dat het aanleggen van een kanaal in Nederland vandaag nog mogelijk zou zijn. Een dergelijk grootschalig karwei in het land zou ongetwijfeld stuiten op milieubezwaren en aanhoudende protesten.

Pieter Paul is een vrolijke Brabantse jongen die je op elk denkbaar moment kan vertellen hoeveel nachtjes het nog slapen is tot het volgende carnaval in den Bosch begint. Hij heeft politicologie gestudeerd in Amsterdam en heeft na zijn studie een jaar voor een firma in Brussel gewerkt. Daarna is hij als vrijwilliger campagne gaan voeren voor Ruud Koole die voorzitter wilde worden van de Partij van de Arbeid. Op verzoek van Ruud is hij vervolgens in dienst getreden van de sociaal-democraten in Amsterdam. Op verzoek van Wouter Bos en Lilianne Ploumen werd hij vervolgens landelijk campagnemanager. Vanuit die rol houdt hij precies in de gaten hoe de kiezers denken over de PvdA en over de uiteenlopende politieke onderwerpen. Een dilemma bijvoorbeeld is de Europese samenwerking. Traditioneel is de Partij van de Arbeid vóór die intensieve Europese samenwerking, maar uit onderzoek blijkt dat de kiezers echt de buik vol hebben van ‘Brussel’. Pieter Paul kan de stemming in het land over zo’n onderwerp precies volgen en het is zijn rol om de politieke leiding van de PvdA op zulke bewegingen te wijzen. In de fractie van de PvdA in de Tweede Kamer zijn als afspiegeling van de samenleving voor- en tegenstanders van verdere Europese samenwerking te vinden. Het dilemma voor of tegen verdere Europese samenwerking wordt bij de volgende landelijke verkiezingen een van de hoofdthema’s.

De wandeling langs het kanaal ondertussen is aangenaam. Lange tijd volgen we het jaagpad en worden niet belaagd door passerende auto’s. Mensen komen we niet tegen. Halverwege onze tocht zien we een klein, schamel huisje weggestopt onder bomen en struiken. Één van de ramen is gebroken; twee dikke katten komen miauwend op ons af. Voorzichtig lopen we op het huisje af, zien dat het bewoond is maar dat niemand thuis is. Papieren liggen op tafel, in het midden van de ruimte staat een houtkachel. In de woonkamer staat een yucca in een pot, doorgegroeid tot aan het plafond. Hoe kan iemand zo leven, in een volkomen isolement, in een vrijwel vervallen huis, met een lang geleden gebroken raam? Fragmenten uit de verhalen van 19-eeuwse Russische schrijvers Gogol en Tsjechov schieten door mijn hoofd. Wie verzorgt vanavond de dikke katten?

In Zuidhorn schuilen we voor de aanhoudende regen, met een kopje warme chocolademelk en een stukje appeltaart. Wanneer de regen afneemt wandelen we verder, opnieuw langs het kanaal. Het jaagpad is nu een smalle weg geworden en voortdurend scheuren auto’s rakelings langs ons heen. Het lijkt erop dat een enkeling er aardigheid in schept om ons net niet te raken. Het is voor wandelaars echt te gevaarlijk hier, in het westen van de provincie Groningen, langs het van Starckenborgkanaal.

Pieter Paul vertelt me over zijn ervaringen met de partijleiding in het land. Met de vereniging gaat het niet zo goed; het kost veel moeite om mensen te binden en jongeren aan te spreken. Hij herinnert zich dat hij met voorzitter Ploumen eens werd uitgenodigd voor een gewestelijke vergadering. Pieter Paul: “We werden om tien uur verwacht in een zaaltje van een crematorium. De zaalhuur was laag, de koffie goedkoop en het was er lekker warm. Maar ja, de aanwezigen zagen asgrauw.” Het moet een vreemd gezicht zijn voor de passerende automobilisten, twee jongens met een kapot gewaaide paraplu in de stromende regen langs het eindeloze kanaal, gierend van het lachen.

We komen uiteindelijk aan in Gaarkeuken. De duisternis valt in. Gelukkig is er in Gaarkeuken een bushalte. De bus komt er eenmaal per week, op woensdagmiddag. Dat wil zeggen, over zes dagen. We kijken elkaar aan en lachen. Vergeet het nooit, Gaarkeuken. Enkele huizen, een bushalte en een bus, op woensdagmiddag.

Niet veel verderop is Grijpskerk. Daar is een station. Pieter Paul keert terug naar Groningen; ik wacht op Bertus en Ymmi Mulder, uit Veenwouden in Friesland.

Geef een reactie