23 ste etappe Heino Zwolle Hasselt Rouveen, tweede deel.
II. Van Zwolle naar Rouveen.
De volgende ochtend wordt zwaar weer voorspeld: harde wind, veel regen en lage temperaturen. Fenny Gerrits, (53) en haar echtgenoot Jaap Bloen (54) wandelen het eerste stuk met me mee, van Zwolle naar Hasselt. Fenny is penningmeester van de Partij van de Arbeid in Zwolle en juist de vorige avond heeft ze gedwongen afscheid genomen van haar werkkring in Utrecht. Bezuinigingen in de welzijnsector waren daarvoor de aanleiding. Jaap, op zijn beurt, schrijft boeken over de ICT sector en moet de laatste hand leggen aan een manuscript.
We wandelen de stad uit, drinken, bij wijze van kennismaking, een kopje koffie bij een bekend koffiehuis aan de rand van de stad, de Toerist, en steken vervolgens een drukke weg over, gaan onder een viaduct door en vinden ‘het van Rossumpad’, richting Hasselt. We lopen langs de uiterwaarden van de Vecht, passeren oude bossen, lage, kronkelige dijken en oude, kleine boerderijen die voor het overgrote deel worden bewoond door ‘stadse mensen’.
Fenny is drie jaar geleden naar Zwolle terug gekeerd na heel lang in Voorburg te hebben gewoond. Ook daar was zij bestuurslid van de lokale PvdA afdeling. “Je hebt als bestuur maar heel beperkte mogelijkheden en middelen om invloed uit te oefenen. Raadsleden en wethouders worden betaald, zijn altijd druk en vinden hun rol altijd belangrijk; wij zijn gewone, eenvoudige vrijwilligers. En de afdeling heeft maar beperkte financiële middelen; we zijn grotendeels afhankelijk van de leden.
Onderweg vertellen we elkanders levensverhalen. Fenny is na haar studie geschiedenis in Groningen in het welzijnswerk terecht gekomen. Ze was laatstelijk hoofdredacteur van een blad van een grote, landelijke organisatie. “Eerlijk gezegd ben ik ook wel een beetje uitgekeken op die wereld,” zegt ze. “De bezuinigingen komen hard aan en veel mensen hun werk. Voorlopig heb ik even een werkloosheidsuitkering en daar heb ik nog nooit eerder beroep op hoeven doen. Dus ja, dat is dan ook een hele ervaring en tegelijk moet ik nu gaan zien wat ik ga doen.”
Jaap heeft zijn gehele leven in het bedrijfsleven gewerkt. Voor grote bedrijven en kantoren heeft hij zich ontwikkeld in de ICT sector. Hij schrijft slimme boeken in opdracht. “Een van de grootste problemen van nu is de veiligheid,” vertelt hij, “de privacy kan echt niet gewaarborgd worden door een wachtwoord. Het systeem, zeker bij de overheid, is zo lek als een mandje, maar ook bij banken gaat er meer mis dan we horen.”
Hoe moet het dan wel, vraag ik, vooral omdat de samenleving, de overheid en het bedrijfsleven snel en in toenemende mate burgers en klanten alleen via het internet willen benaderen. “Het kan in de toekomst wel veilig,” zegt hij, “maar dan moet je gebruik maken van biometrie, bijvoorbeeld, via een scan van de oogiris. Die is uniek. Maar dat betekent dat er overal breedband vezelnet moet worden gelegd, en Neelie Kroes is daar in de Europese Unie wel druk mee, maar zover zijn we echt nog lang niet. Er wordt helemaal niet meer geïnvesteerd op dit moment. Alles ligt stil en ondertussen slibt het internet dicht met YouTube filmpjes.”
De technische mogelijkheden van het internet kunnen dan in de toekomst wel veelbelovend zijn, stellen we gedrieën vast, maar menselijke contacten en sociale betrokkenheid in de samenleving blijven een voorwaarde voor een menselijke en waardige gemeenschap.
De wolken worden zwaar en laag en donkergrijs. Juist wanneer we bij een sluisje komen, breekt een wolk. Bij het sluisje staat een huis, met een brede dakrand, en met onze rug tegen de muur gezeten, blijven we uit de wind toch droog. Terwijl we wat drinken, en een stukje krentenwegge van bakker Blom uit Heino verorberen, valt er een piepklein rupsje voor mijn voeten, nauwelijks drie milimeter groot, wit met twee kleine zwarte stipjes als oogjes. Het draait en kronkelt en leeft. Zoiets kleins, zo breekbaar heb ik in lange tijd niet gezien.
We wandelen verder, bespreken de toestand van de wereld, en Nederland in het bijzonder, zoals de Titaantjes van Nescio. In de verte nadert een oranje-wit autootje van het door Peter Bakker ontmantelde TNT concern. “Bakker heeft zijn eigen bedrijf van binnen uit kapot geconcurreerd,” merk ik op, “door zijn eenzijdige op geld en macht beluste blik op de samenleving. Dat dekt hij af met zogenaamde duurzaamheidspraatje, maar dat kan zijn inzet en beleid nooit wegnemen.”
Jaap werpt op dat er nu eenmaal minder brieven worden geschreven en verstuurd en dat niet de schuld is van Peter Bakker. “Dat klopt wel,” antwoord ik , “maar juist tegen de achtergrond van de technologische ontwikkelingen van het internet had hij juist van de postbodes, die elke dag langs ieder huis komen, sleutelfiguren in de samenleving kunnen maken. Zij hadden net als in andere Europese landen ook een sociaal communicatieve rol kunnen krijgen. Maar wie door markt en geld verblind wordt, geeft aan zulke inzichten geen gevolg.”
De opgejaagde postbode in zijn bestelwagentje vliegt over de dijk. Even later, enkele ogenblikken later, passeren we een platgereden kikker, en vlak daarnaast een platgereden egel. Zij hadden zich op het wagentje van de door Bakker opgejaagde postbode niet voorbereid.
Jaap schuift de platgereden dieren in de berm. “Er hoeven er niet nog meer overheen,” zegt hij.
We wandelen verder; Hasselt komt in zicht. We passeren een bijzonder dijkvak uit het begin van de 19e eeuw. De ingezetenen van het waterschap kregen allen de verantwoordelijkheid voor een deel van de zeewering (immers, vóór de afsluiting met de Afsluitdijk lagen steden als Hasselt en ook Zwolle nog ‘aan zee’). De gemetselde zeewering kent op elk dijkvak verschillende hoogtes. Het is nog steeds een stevige dijk, maar tegelijk ook een monument van de eerste orde.
Hasselt is een weinig bekend wonderschoon stadje, ook verbonden in de Hanze. Het kende een bloeiperiode in de 14e eeuw. We lopen over een ophaalbrug de stad binnen, passeren een grachtje met schitterende, kleine huizen en komen uit bij een oud stadhuis waar, vrijdag, juist een bruidspaar arriveert.
In het centrum jaagt een nieuwe stortbui de regen door de straten. We ontdekken een klein, bijzonder antiquariaat en vluchten naar binnen. Tot mijn grote plezier ontdek ik een klein blauw boekje van Jelles Troelstra, de zoon van Pieter Jelles. Het is te mooi, te leuk om terug te leggen. Ik reken af, en stop het boekje in mijn rugzak. Fenny vindt een LP-box van Georges Brassens en Jaap, op zijn beurt, een bijzondere plaat van Frank Zappa en zo vinden we alle drie een mooie herinnering aan een fijne wandeling. Van Hasselt keren Jaap en Fenny te voet terug naar Zwolle; ik ga alleen verder in de richting van Staphorst en Meppel.
Ik loop Hasselt uit langs een vaart richting Lichtmis. Op zulke momenten lijkt het alsof deze voettocht iets krijgt van een pelgrimage. Toch is dat niet het geval; voor Lichtmis sla ik links af, een fietspad op richting Rouveen. De wind is hard, maar in de rug; de luchten zijn zo donker en onheilspellend dat ik even twijfel of ik verder moet gaan. Er is geen onweer aangekondigd maar je weet het nooit; in de verste verten is geen schuilplaats te zien. Ik waag het erop en volg het fietspad richting Rouveen. Het is een wondermooie tocht door een vrijwel verlaten landschap, en zo stil dat ik tot tweemaal toe schrik van een opvliegende vogel. Af en toe passeer ik wat schapen en sta ik een poosje stil bij een groepje koeien. Het lijkt alsof ze, al herkauwend, wel aardigheid hebben in de blik van een wandelaar.
Tegen half vijf bereik ik de bewoonde wereld van Rouveen. Prachtige, oude lage boerderijen liggen naast elkaar, schuin op de doorgaande weg. De kleuren wijken af van de traditionele kleuren op het platteland. Je ziet hier lichtgroen en lichtblauw op de huizen, die vaak met rieten daken zijn bedekt. Van Rouveen is het nog een paar kilometer naar Staphorst, maar het is laat, en koud en donker, en mijn knieën en voeten doen pijn. Het is tijd om terug te keren. Ik neem de bus naar Meppel en reis vandaar met de trein weer naar Goes.